পঁইতাচোৰাৰ ঈশ্বৰপ্ৰাপ্তি

ৰাজধানীলৈ গৈ থকা ৰেলগাড়ীৰ শৌচালয়ৰ চুকবোৰত
ইফাল-সিফাল কৰি থকা পঁইতাচোৰাবোৰৰ মাজত
এদিন এটা খবৰ বিয়পি পৰিল,
মানুহৰ আছে হেনো দেশে দেশে বহুতো ঈশ্বৰ
যিবোৰে নিশ্চিত কৰে মৰা মানুহৰ স্বৰ্গ নাইবা নৰকত পদাৰ্পণ৷

সৌ সিদিনাহে পৃথিৱীত জন্ম লাভ কৰা
মানুহে পালে নিজৰ নিজৰ বহুতো ঈশ্বৰ,
আৰু অনাদি কালৰে পৰা পৃথিৱীৰ সমস্ত দুৰ্ঘটনাই
আজিলৈকে নিশ্চিহ্ন কৰিব নোৱাৰা
আমি পঁইতাচোৰাবোৰে নাপালোঁ এটাও ঈশ্বৰ৷
"ইয়াৰ প্ৰতিবাদ হওক", সমস্বৰে
আটাহ পাৰি উঠিল এজাক পঁইতাচোৰা৷
ৰেলগাড়ীৰ ডবাই ডবাই গুঞ্জিবলৈ ল’লে সেই চিঞৰ,
ঈশ্বৰপিয়াসী বুভুক্ষু পঁইতাচোৰাবোৰে
পৃথিৱীৰ প্ৰতিটো আস্থানতে বিক্ষোভৰ জুই জ্বলাই দিলে৷
পিছে কোনেও সিহঁতক পাত্তাই নিদিলে,
মানুহৰ সমাজত পঁইতাচোৰাৰ বিপ্লৱ যেন অৰণ্য-ৰোদন৷

সেই সময়তে ৰেলগাড়ীৰ বাতানুকূল ডবাৰ শৌচালয়ৰ চুকত
বাস কৰা কেইটামান পঁইতাচোৰাই ভাবি উলিয়ালে
বিক্ষোভৰ এটা অভিনৱ উপায়,
পৃথিৱীৰ প্ৰতিখন মহানগৰ আৰু সকলো সৰু-বৰ চহৰৰ
নৰ্দমা পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ যোৱা
বনুৱা মানুহবোৰক আক্ৰমণ কৰিলে
নলাৰ পৰা ওলোৱা হেজাৰ-বিজাৰ পঁইতাচোৰাই৷
মানুহৰ বনুৱাবোৰ নিৰুপায়ত পৰিল,
সদায় সহযোগিতা কৰা পঁইতাচোৰাবোৰ আজি বিদ্ৰোহী,
সিহঁতৰ কামোৰত বহুতো বনুৱা হ’ল ধৰাশায়ী৷
মৰিও নমৰে পঁইতাচোৰা, এটা মাৰিলে চাৰিটা ওলায়৷
বনুৱাবোৰে কাম এৰিলে,
মানুহৰ সমাজত নৰ্দমাৰ দুৰ্গন্ধই লগালে হাহাকাৰ৷

উপায়ান্তৰ নাপাই মানুহৰ সমাজে
পঁইতাচোৰাবোৰৰ লগত কৰিলে চুক্তিনামা,
আজিৰ পৰা পঁইতাচোৰাবিলাকৰো থাকিব ঈশ্বৰ৷
নীলা তেজৰ, ৰঙা দেহৰ ঈশ্বৰ এটা পাই
পঁইতাচোৰাবোৰ লাহে লাহে শান্ত হ’ল৷
পিছে ঈশ্বৰ এটা পোৱাৰ লগে লগে
এই প্ৰাচীন পঁইতাচোৰাবোৰৰ বিৱৰ্তন আৰম্ভ হ’ল,
আৰু চাই থাকোঁতে চাই থাকোঁতে,
এহেজাৰমান বছৰৰ ভিতৰত
দুটা এটা নাস্তিক পঁইতাচোৰাত বাদে
বাকী সকলো পঁইতাচোৰা ক্ৰমশঃ মানুহলৈ ৰূপান্তৰিত হ’ল৷

অৱশিষ্ট এই দুই তিনিটা পঁইতাচোৰাক সিহঁতৰ মানুহ স্বজনেে
মৰিয়াই মৰিয়াই পাহাৰৰ ওপৰৰ পৰা সাগৰলৈ দলিয়াই দিলে৷
মৰিবলৈ ধৰা পৃথিৱীৰ শেষ পঁইতাচোৰাটো
পাহাৰৰ যুঁৱলিৰে চুঁচৰি গৈ
সাগৰতলীত পোত গৈ থকা অলেখ নিযুত বছৰ পুৰণি
এটা ডাইন’ছৰৰ জীৱাশ্মৰ কাষত হামকুৰি খাই পৰিল,
মৰাৰ আগে আগে সেহাই সেহাই পঁইতাচোৰাটোৱে
ডাইন’ছৰৰ জীৱাশ্মটোৰ কাণত ফুচফুচাই সুধিলে,
"হেৰা, তোমালোকৰ ঈশ্বৰ আছিলনে"?
সুধিয়েই পঁইতাচোৰাৰ শেষ প্ৰতিনিধিটো মৰি থাকিল,
আৰু ডাইন’ছৰৰ প্ৰাগৈতিহাসিক জীৱাশ্মটো
ঈশ্বৰৰ নাম শুনি লাহে লাহে সাৰ পাই উঠিল !

ভোগালিত জাতীয়তাবাদ

মাহ বাগৰে, বছৰ আহে
আৰু প্ৰতিটো মাঘতে যদি
আপোনাৰ পো আৰু নাতিয়ে বাচি লয়
কেৱল পিৎজা নাইবা লুচী,
তিলপিঠা, ভকা পিঠা, চুঙা পিঠা দেখিলেই
নাক-মুখ কোঁচাই কয়
মই এইবোৰ নেখাওঁ পাই !
আপুনি হ'লেই যেনিবা জাতীয়তাবাদী,
তাত ভৱিষ্যতৰ অসমৰ একো লাভ নাই ৷
মনত ৰাখিব ফাইভ ষ্টাৰৰ ক'ৰ্প'ৰেট মীটিঙতো
তামিল এজনে সপ্তাহত এবাৰ হ'লেও বিচাৰে
ইডি-আপম, ডোচা নাইবা ইডলী।

পঢ়িলেই যেনিবা ইংলিছ মিডিয়ামত,
আপোনাৰ পো আৰু নাতিয়ে যদি ঘৰতো নকয়
এষাৰো অসমীয়া, বড়ো, কাৰ্বি ইত্যাদি,
আপুনি লাগিলে হওক দুৰ্ঘোৰ বিপ্লৱী,
তথাপি ভাষা গ'ল, ভাষা গ'ল বুলি
চিঞৰি একো লাভ নাই,
আপোনাৰ মাতৃভাষা ক'বলৈ নাহে
থাইলেণ্ড, ডেনমাৰ্ক বা ভিয়েটনামৰ পৰা কোনো আলহী।

হ'লেই যেনিবা মাইকেল জেকছনৰ ভক্ত,
আপুনি যদি সময়ে নাপালে
শুনাবলৈ আপোনাৰ পো আৰু নাতিক
বৰগীত, বনগীত, জিকিৰ নাইবা জাৰী,
সিহঁতৰ বাবে যদি জ্যোতি-বিষ্ণু-ভূপেন
মাথোঁ দেৱালত আঁৰি থোৱা একোখন ছবি,
তাৰ পিছত অসমৰ সুৰ গ'ল,
গীত নাই বুলি কিয় কৰে হাহাকাৰ ?
নিজৰ ঘৰতে প্ৰতিদিনে আপুনি দি আছে অসমক কবৰ,
আৰু সময় পালেই চুবুৰীয়াৰ ঘৰত গৈ বিচাৰে জাতিৰ খবৰ।

আপুনি দিবাস্বপ্ন দেখে যে কেবল মাটিয়ে বচাব জাতি,
আপুনি আজিও নাজানে মাটিৰ একো জাতি নাই,
জাতিৰ আচলতে একো ধৰ্মও নাই ৷
জাতি থাকে ভাষাত
জাতি থাকে খাদ্যত
জাতি থাকে থলুৱা সুৰত,
বাঙালীৰ সন্তানে সঁৰিয়হ দিয়া মাছৰ জোল নেৰে
লাগিলে থাকক তেওঁলোক নিউয়ৰ্কত।

সেয়েহে কওঁ প্ৰতিজন অসমীয়া
এই ভোগালিতে নিজৰ ঘৰৰ পৰাই আৰম্ভ কৰক
নতুন জাতীয়তাবাদ ৷
ভোগালিত গাবলৈ এৰক ৰঙালিৰ ৰাগ,
কঙালীত খবৰ লওক কৃষক জনতাৰ ৷
পিছফালৰ মাটিডৰা যদিহে ছন পৰি আছে,
চুবুৰীয়াই ঠেলি ঠেলি বাঁহ ৰুৱাৰ আগতেই
আধিয়া দি হ'লেও সিঁচক এমুঠি আশাৰ কঠীয়া
কুকিং ক্লাছলৈ গৈ হ'লেও শিকক দুই এপদ পিঠা-পনা ৷
জী, পো আৰু নাতিক কওক
সিহঁতৰো আছে ভাষা সুকীয়া
বিশ্বৰ কোনো প্ৰান্ততে কোৱাত নাই লাজ,
হৃদয়ৰ প্ৰতিটো সুৰেই সুৱদী সুৰীয়া
তাত নথকাই ভাল ব্যৱসায়িক হিচাপ-নিকাচ ৷

লা টোমেটিনা

খেলিলোঁৱে যেনিবা ফাগুনত বিলাহীৰে ফাঁকু,

আগষ্টৰ স্পেইনৰ লা টোমেটিনা

হ’লেই যেনিবা মোৰ গুৱাহাটীত মাৰ্চতে উন্মনা,

তাত তোৰ কি আহে কি যায় ?

মই ভাল পাওঁ মেগেলানক,

তেৱেঁইতো আধুনিক পৃথিৱীৰ প্ৰথম নাবিক

আৰু মই বিশ্ব নাগৰিক,

তই হ’লি ক্ষুদ্ৰ অসমীয়া।

তোৰ ঢেকেৰী বাপেৰ

হ’লেই যেনিবা মোৰ আধুনিক পাপেৰ,

বিদেশীয়ে পুতিলেই যেনিবা অসমৰ ভেটি

তাত মোৰ কি আহে কি যায়,

মই গৈ বিচাৰিম চুকাফাৰ আজোককাকৰ দেশ

কোৰিয়া, ভিয়েটনাম অথবা থাইলেণ্ডৰ মাটি

মই পৃথিৱীৰ ভূমিপুত্ৰ মই বিশ্ব নাগৰিক,

তই হ’লি ক্ষুদ্ৰ অসমীয়া।

হেৰালেই যেনিবা তোৰ আই বা পিতাৰ ভাষা

গোলকীয় জুইত জাহেই গ’ল যেনিবা ক-ফলা, অ-ফলা,

কান্দি থাক্ তই কান্দিব খোজ

চিঞৰি থাক্ তই চিঞৰিব খোজ,

মোক নিচুকাবলৈ আছেই দেখোন আংকল স্যেম্

চিৰ সেউজ এবিচিদি চিৰ যুগমীয়া।

বিশাল বিশ্বৰ মই বিশ্ব নাগৰিক

আৰু তই হ’লি ক্ষুদ্ৰ অসমীয়া ।

নাজানিলোঁৱেই যেনিবা কোন আছিল শংকৰ-মাধৱ

পাহৰিলোঁৱেই যেনিবা তোৰ লক্ষ্মী-জ্যোতি-বিষ্ণু-ভূপেনক,

সেইবোৰটো নাই বিশ্ব-বাণিজ্যৰ পাঠ্যক্ৰমত,

মোৰ বাবে যথেষ্ট লেডী গ’গা আৰু একন।

হ’লোঁৱেই যেনিবা গোলকীয় সোঁতত সময়ৰ শৰণাৰ্থী

সামৰ্থ্যৰ মাপকাঠিত কেলেহুৱা পৰাশ্ৰয়ী,

তথাপি মই বিশ্ব নাগৰিক

আৰু তই মাথোঁ ক্ষুদ্ৰ অসমীয়া।

প্ৰেম: জীৱন আৰু স্বপ্নৰ

প্ৰতিটো মুহূৰ্ততে মই নতুনকৈ প্ৰেমত পৰোঁ ।

এপলক সেউজীয়া অনুভূতিয়ে

বোৱাৰী পুৱাতে জগাই যায়

নিস্তব্ধ প্ৰান্তৰ

মোৰ স্বপ্নৰ বন্দৰৰ ।

প্ৰতিটো মুহূৰ্ততে মই তোমাক নতুনকৈ উপলব্ধি কৰোঁ ।

উজনিৰ ঘাটত ৰৈ থাকা তুমি

আমাৰ দুয়োৰে মাজত প্ৰেমৰ সোঁৱণশিৰি ।

তথাপি তোমাক খেপিয়াই ফুৰোঁ

পাহাৰৰ নামনিৰ নুফুলা সৰিয়হডৰাত ।

নিশাৰ অৰণ্যত মনত পৰা-নপৰা বহুতো স্মৃতি ।

আমি কোনোদিনে সোধা নাই

আমাৰ বাবে প্ৰেম

নে প্ৰেমৰ বাবে আমি ।

প্ৰাণৰ পথাৰত জিক্‌মিক্‌ অলেখ জোনাকী ।

মিলনৰ এৰি অহা ক্ষণবোৰ

বিচ্ছেদৰ সুৰেৰে মধুৰ,

বৰ্ষাৰ প্ৰতিটো আবেলিত

হৈমন্তিকা হৈ উভতি আহা তুমি,

দুচকুত ব্যাকুল হৃদয়ৰ ছবি ।

জীৱনৰ কেন্‌ভাচত চিত্ৰলেখা

বুজা-নুবুজা বহুতো ছবিৰ ভাষা

তাতেই আমাৰ গতিৰ সাৰ্থকতা ।

আমাৰ বাবে প্ৰেমৰ বিকল্প নাই

মৃতকল্প নগৰীৰ পৰা স্বপ্নৰ বন্দৰলৈ

উভতি অহাৰ বাট ।

জীৱন-মৃত্যুৰ দুইপাৰ

মাজত একেখন সাঁকো,

আশাৰ সিপাৰে য’ত আশাহত প্ৰাণ

তাতো ফুলে পলাশ

স্মৃতিবোৰ আমাৰ প্ৰেমৰে প্ৰকাশ ।

আমাৰ গতিৰ বিকল্প নাই

আমাৰ বাবে ভটিয়নী সোঁত নাই

আমাৰ বন্দৰ বহু দূৰ !

গঙ্গাৰ বুকুৰে আমি উজাই যাওঁ

পৃথিৱীৰ চকুত আমি আবেলিৰ ৰং ,

মহাকাব্যৰ অচিনাকি বহুতো প্ৰাণ

সময় বালিত নিলিখা অলেখ নাম

তোমাৰ মোৰ দৰে এজাতি সৰ্বংপ্ৰাণ ।

তাতেই জীৱনৰ কপিলা গোন্ধ

কণমানি স্বৰ্গৰ বুকুত প্ৰেমৰ প্ৰভাস ।

তোমাৰ প্ৰেমত পৰাৰ পাছত,

নিজকে চিনাৰ শেষত

মই আৰু পৃথিৱীয়ে,

সোঁৱৰণি জাগে আমাৰ মনত ।

ক্ষুদ্ৰ পৃথিৱীয়ে ৰচে বিশাল আকাশ ।

সময়ক ৰমণ কৰি নৱ সৃষ্টিৰ কামনা

আলফুলীয়া কোনো ৰমণীৰ আকূল বাসনা,

মৃত্যুৰ সিপাৰে য’ত

জীয়াই থাকে জীৱন,

প্ৰেম তাৰ নাম

জীৱন আৰু স্বপ্নৰ সহবাস ।

প্ৰতিশ্ৰুতি

তোমাৰ কাৰণে জোনাক হ’ব পাৰোঁ
কাহানিও আঁউসী ননমা,
মাথোঁ কোৱা
তুমি মোৰ আকাশ হ’ম বুলি ।

তোমাৰ কাৰণে নাৱৰীয়া হ’ব পাৰোঁ জীৱন নাৱৰ
হুম্ হুম্ ধুমুহাৰ অশান্ত নিশাতো,
তুমি মোৰ বাবে যদি
সাগৰ হ’ম বুলি কোৱা ।

হে প্ৰিয়তমা,
শূন্যতাৰ সমাধি খহাই
তোমাৰ বাবে সাজিব পাৰোঁ
হৃদয়ৰ নতুন কাৰেং,
কাৰেঙৰ পদূলিত তুমি যদি
আল্পনা আঁকিম বুলি কোৱা ।

সুখৰ আবেলিত অথবা দুখৰ পুৱাত
তোমাৰ কণ্ঠৰ গীত হ’ব পাৰোঁ,
মাথোঁ কোৱা
তুমি মোৰ কবিতাৰ সুৰ হ’ম বুলি ।

প্ৰেমৰ চিনাকি-অচিনাকি প্ৰতিখন দুৱাৰ
তোমাৰ বুকুতে মুকলি হ’ব,
তোমাৰ প্ৰেমেৰে যদি
মোক মহান কৰি যোৱা, হে প্ৰিয়তমা !

পূৰ্বৰাগ

‘১’
পূৰৱীৰ ৰাগিনীয়ে মধুৰ ঝংকাৰ তুলি
দূবৰিক কাণে কাণে কয়
মৰমৰ নিয়ৰ শুকাবলৈ নিদিবা,
দিনৰ ভাগৰ গুচাই সেই নিয়ৰতে
মিতালি সন্ধিয়াত জিলমিলাই থাকিব
অকণি আকাশৰ তৰা ।

‘২’
জোনাক গলা নিশাবোৰত
আমিও দেখিব পাৰোঁ সপোন,
মাটিৰ সপোন ।
মেঘকন্যাৰ সলাজ হাঁহিত
হৃদয় দাপোণত নিজকে প্ৰকাশ কৰাৰ সপোন ।

প্ৰস্তাব

তোমাৰ হাঁহিত ৰ’দৰ বৰষুণ নামে
সূৰুযে কৈ গ’ল কাঁচিয়লী পুৱাতে,
তোমাৰ মাতে হৃদয়ত
হেজাৰ আকাংক্ষাৰ জোৱাৰ তোলে
নিৰৱে কৈ গ’ল কুঁৱলীৰ আকাশে ।

পৃথিৱীৰ প্ৰতিমুঠি সেউজীয়াই ক’ব
তোমাৰ অপেক্ষাত পোহৰ আছে,
সেই পোহৰে উজলাই তোলা
আকাশৰ প্ৰতিটো তৰাই ক’ব
তোমাৰ অপেক্ষাত জীৱন আছে,
সেই জীৱনৰ প্ৰতিটো খোজেই ক’ব
তোমাৰ অপেক্ষাত সময় আছে ।

বয়সৰ সীমাৰেখাৰে অঁকা নাযায় হৃদয়ৰ মানচিত্ৰ
সময়ৰ লেখাত নাথাকে অনুভূতিৰ বুৰঞ্জী,
তোমাৰ আকাশৰ ৰামধেনু বুলি যদি ভাবা
চাইক’ল’জীৰ পুৰণি বহীখন জপাই থ’বা ।